Ijumaa , 9th Mei , 2025

Serikali ya Jamhuri ya Muungano wa Tanzania imetoa tamko rasmi kupitia Wizara ya Mambo ya Nje na Ushirikiano wa Afrika Mashariki kujibu azimio la Bunge la Ulaya lililotolewa tarehe 8 Mei 2025 kuhusu masuala ya kisheria yanayoendelea nchini.

Bunge la Ulaya

Katika tamko hilo, Tanzania imeweka wazi msimamo wake thabiti wa kulinda mamlaka ya kikatiba, uhuru wa mihimili ya dola, na mafanikio yaliyopatikana chini ya uongozi wa Rais Samia Suluhu Hassan katika kujenga taifa la kidemokrasia, jumuishi, na lenye kuheshimu haki za binadamu.

Tanzania imeeleza kwa uwazi kuwa inatambua na kuheshimu uhusiano wake wa muda mrefu na Umoja wa Ulaya, lakini haikubaliani na njia inayotumiwa na baadhi ya wabunge wa Bunge hilo kutoa maamuzi kwa kutumia taarifa zisizo sahihi au zenye mrengo wa kisiasa pasipo kujadiliana na serikali kupitia njia rasmi za kidiplomasia.

Taarifa hiyo imesisitiza kuwa hatua hiyo ni ukiukwaji wa misingi ya heshima kwa mamlaka ya kitaifa na ni kinyume na miongozo ya kimataifa ya uhusiano baina ya nchi huru.

Tangu Machi 2021, Tanzania imepiga hatua kubwa za kihistoria katika kuimarisha demokrasia, haki za binadamu, na utawala wa sheria. Hii ni sehemu ya falsafa ya Rais Samia Suluhu Hassan ya 4Rs—Maridhiano, Uvumilivu, Mageuzi, na Ujenzi Mpya—ambayo imeweka msingi imara wa majadiliano ya kitaifa, ushirikishwaji wa wadau wa siasa, na kuondoa vikwazo vilivyokuwa vinadhoofisha haki za kiraia.

Miongoni mwa mafanikio hayo ni pamoja na:
- Kufunguliwa kwa vyama vya siasa kufanya mikutano ya hadhara, hatua ambayo imeongeza ushiriki wa wananchi katika mchakato wa kisiasa.
- Kurejeshwa kwa uhuru wa vyombo vya habari, na kuondolewa kwa baadhi ya sheria kandamizi kama Sheria ya Huduma za Habari, ambazo sasa zinapitiwa upya kwa ushirikiano na wadau.
- Kuundwa kwa Tume Huru ya Taifa ya Uchaguzi mwaka 2024, jambo lililopongezwa na mashirika ya kiraia na baadhi ya mabalozi wa kimataifa walioko nchini.
- Kuimarishwa kwa haki za kijamii na kiuchumi kwa makundi mbalimbali, ikiwemo wanawake, vijana na watu wenye ulemavu.

Kwa mfano, taasisi kama Freedom House iliyokuwa ikipa Tanzania alama ya "Not Free" mwaka 2020, sasa imeanza kuonyesha mabadiliko chanya kutokana na juhudi hizi. Vilevile, mashirika kama International IDEA na Mo Ibrahim Foundation yameitaja Tanzania kuwa miongoni mwa nchi zinazofanya vizuri katika eneo la "inclusive politics" barani Afrika.

Umoja wa Mataifa Wasisitiza Mamlaka ya Kitaifa

Tanzania imekumbusha kwamba Katiba ya Umoja wa Mataifa (UN Charter), hasa Ibara ya 2(1) na 2(7), inasisitiza uhuru wa mataifa wanachama na kutokuingilia masuala ya ndani ya nchi huru. Mwaka 2022, aliyekuwa Katibu Mkuu wa Umoja wa Mataifa, António Guterres, alitoa wito kwa taasisi za kimataifa kuhakikisha "wanajenga ushirikiano wa kweli unaozingatia tofauti za kiutamaduni, kihistoria na kisheria kati ya mataifa."

Kwa mantiki hiyo, Tanzania imeonya dhidi ya tabia ya kuchagua baadhi ya matukio na kuyaangazia kwa namna inayokiuka hadhi na uhuru wa mataifa mengine, huku mafanikio makubwa ya kisera na kisheria yakipuuziwa.